Sposoby diagnozowania wydolności fizycznej

Istotną kwestią przy podejmowaniu treningu wytrzymałościowego jest określenie poziomu wydolności aerobowej. W warunkach laboratoryjnych oznacza się ją przy użyciu skomplikowanego oprzyrządowania: przede wszystkim cykloergometru i analizatora gazowego wydychanego powietrza. Badanie to wymaga wcześniejszej konsultacji lekarskiej (wysiłek ma charakter maksymalny) i obecności lekarza podczas próby. Podobnie jest z oznaczaniem progu przemian beztlenowych – tutaj dodatkowo pobierane są próbki krwi żylnej w celu analizy zakwaszenia (konieczna jest obecność laborantki z odpowiednimi uprawnieniami).

Dla potrzeb treningu rekreacyjnego można z powodzeniem zastosować pośrednie próby oceny wydolności tlenowej. Nie pozwalają one wprawdzie na wyznaczenie progu przemian beztlenowych, jednak z pewnym przybliżeniem można za ich pomocą oszacować maksymalny pułap tlenowy. Wykorzystuje się tutaj wspomnianą zależność liniowego wzrostu częstości skurczów serca w zależności od zastosowanego obciążenia (rysunek powyżej).

U osób o wyższej wydolności częstość skurczów serca przy danym obciążeniu bezwzględnym jest niższa. Istnieje wiele prób pozwalających ocenić wydolność w sposób pośredni: między innymi test Astrand-Ryhming, Margarii, próba Harwardzka, czy test PWC170.

Trener osobisty, Trener przygotowania motorycznego, Warszawa
fitness klub Ursynów

dr Bogdan Krauss