Autonomiczny układ nerwowy.

Autonomiczny układ nerwowy.

Jest wyodrębnioną funkcjonalnie częścią układu nerwowego człowieka, który zaopatruje narządy wewnętrzne. Działanie AUN jest niezależnie od naszej woli; ogólnie część współczulna działa pobudzająco, część przywspółczulna hamująco. Nerwy AUN biegną tymi samymi drogami co włókna somatycznego układu nerwowego, ale działają na zupełnie inne receptory. Układ współczulny (sympatyczny) aktywizuje się podczas stresu (układ walki- ucieczki), układ przywspółczulny (parasympatyczny) podczas relaksu i spoczynku. Do głównych neuroprzekaźników części współczulnej należy adrenalina, noradrenalina i dopamina, do neuromediatorów części przywspółczulnej przede wszystkim acetylocholina. Układ autonomiczny odgrywa kluczową rolę regulacyjną w procesach wydzielania hormonów a co za tym idzie w procesach adaptacji organizmu będącej wynikiem treningu (wytrenowanie, przetrenowanie). Poniżej przykładowe efekty pobudzenia obu części układu autonomicznego:

Narząd/ reakcja Część współczulna Część przywspółczulna
Serce

Oskrzela

Metabolizm

Pracujące mięśnie szkieletowe

Mięśnie gładkie przewodu pokarmowego

Ośrodek termoregulacji

Ośrodek oddechowy

Ciśnienie tętnicze

Przyspieszenie, spadek zmienności

Rozszerzenie

Wzrost tempa

Wzrost pobudliwości, rozszerzenie naczyń

Zmniejszenie przepływu krwi, zmniejszenie perystaltyki

Wzrost temperatury

Wzrost wentylacji płuc

Wzrost lub spadek

Zwolnienie, wzrost zmienności

Zwężenie

Spadek tempa

Spadek pobudliwości zwężenie naczyń

Zwiększenie przepływu krwi, zwiększenie perystaltyki

Spadek temperatury

Spadek wentylacji płuc

Spadek

Trener osobisty, Trener przygotowania motorycznego, Warszawa
fitness klub Ursynów

dr Bogdan Krauss