Autonomiczny układ nerwowy.

Autonomiczny układ nerwowy.

Jest wyodrębnioną funkcjonalnie częścią układu nerwowego człowieka, który zaopatruje narządy wewnętrzne. Działanie AUN jest niezależnie od naszej woli; ogólnie część współczulna działa pobudzająco, część przywspółczulna hamująco. Nerwy AUN biegną tymi samymi drogami co włókna somatycznego układu nerwowego, ale działają na zupełnie inne receptory. Układ współczulny (sympatyczny) aktywizuje się podczas stresu (układ walki- ucieczki), układ przywspółczulny (parasympatyczny) podczas relaksu i spoczynku. Do głównych neuroprzekaźników części współczulnej należy adrenalina, noradrenalina i dopamina, do neuromediatorów części przywspółczulnej przede wszystkim acetylocholina. Układ autonomiczny odgrywa kluczową rolę regulacyjną w procesach wydzielania hormonów a co za tym idzie w procesach adaptacji organizmu będącej wynikiem treningu (wytrenowanie, przetrenowanie). Poniżej przykładowe efekty pobudzenia obu części układu autonomicznego:

Narząd/ reakcja
Część współczulna

Część przywspółczulna

Serce

Przyspieszenie, spadek zmienności

Zwolnienie, wzrost zmienności


Oskrzela

Rozszerzenie

Zwężenie

Metabolizm

Wzrost tempa

Spadek tempa

Pracujące mięśnie szkieletowe

Wzrost pobudliwości, rozszerzenie naczyń

Spadek pobudliwości zwężenie naczyń

Mięśnie gładkie przewodu pokarmowego

Zmniejszenie przepływu krwi, zmniejszenie perystaltyki

Zwiększenie przepływu krwi, zwiększenie perystaltyki


Ośrodek termoregulacji

Wzrost temperatury

Spadek temperatury

Ośrodek oddechowy

Wzrost wentylacji płuc

Spadek wentylacji płuc

Ciśnienie tętnicze

Wzrost lub spadek

Spadek

Trener osobisty, Trener przygotowania motorycznego, Warszawa
fitness klub Ursynów

dr Bogdan Krauss