Uszkodzenia stawu skokowego są jednym z najczęstszych urazów w obrębie narządu ruchu. Nie jest to domena jedynie sportowców, wystarczy źle ustawić stopę biegnąc do autobusu lub stanąć na luźnej płytce chodnikowej, żeby doprowadzić do skręcenia. W 95% przypadków jest to uszkodzenie z mechanizmu inwersyjnego, czyli stopa ucieka do środka, powodując naciągnięcie lub zerwanie struktur torebkowych i więzadłowych (ATFL i CFL) strony bocznej. Pozostałe 5% to uszkodzenia ewersyjne, gdzie stopa ucieka na zewnątrz, a uszkodzeniu podlega przyśrodkowa strona stawu skokowego (więzadło trójgraniaste).
Wydaje się, że kobiety są bardziej narażone na skręcenia, ze względu na wrodzoną wiotkość układu więzadłowego oraz zamiłowanie do chodzenia na wysokim obcasie. U mężczyzn tego typu kontuzje w większości wynikają z uprawianej aktywności fizycznej (bieganie, gry zespołowe).
Wyróżniamy trzy stopnie skręcenia stawu skokowego:
I stopień – lekkie naciągnięcie torebki i więzadeł. Ból jest niewielki, nieznacznie przeszkadza w chodzeniu. Pojawia się nieduży, szybko ustępujący obrzęk. Krwiak nie występuje. Nie ma uczucia niestabilności stawu.
II stopień – częściowe przerwanie więzadeł oraz torebki. Ból utrudnia, a często uniemożliwia chodzenie. Obrzęk jest spory, pojawia się także krwiak. Może być wyczuwalna lekka niestabilność stawu skokowego.
III stopień – całkowite przerwanie więzadeł i torebki. Ból, paradoksalnie, może być mniejszy w momencie urazu niż w przypadku stopnia II-go, ale podczas chodzenia jest on znacznie większy. Może w ogóle uniemożliwić obciążanie chorej stopy i zmusić do poruszania się o kulach. Obrzęk i krwiak są duże. Występuje niestabilność stawu.
Większość urazów skrętnych można leczyć zachowawczo, w fazie ostrej stosując metodę PRICE, a następnie wdrażając odpowiednią rehabilitację. Skręcenia typu II i III wymagają interwencji lekarza, a czasami operacji. Jednym z powikłań jest niestabilność stawu. Do typowych jej objawów niestabilności zaliczamy:
• ból (najczęściej po stronie przednio bocznej), • nawracające obrzęki, • uciekanie stopy podczas chodzenia (utrata kontroli nad stawem), • niepewność podczas wykonywania aktywności fizycznej (obawa przed zwichnięciem), • utrudniony chód po nierównym terenie, • nawracające skręcenia, • ograniczenie ruchomości, • zapalenie tkanek miękkich (wtórne, przeciążeniowe, na skutek aktywności fizycznej).
Nie wolno bagatelizować tych objawów, ponieważ nie leczona niestabilność doprowadzi do zniszczenia powierzchni stawowych i wystąpienia wczesnych zmian zwyrodnieniowych. W następnej części napiszę o sposobach badania, leczenia oraz rehabilitacji po zdiagnozowaniu niestabilności.
Trener osobisty, Trener przygotowania motorycznego, fizjoterapeuta, Warszawa, fitness klub Ursynów
NIESTABILNOŚĆ STAWU SKOKOWEGO – CZĘŚĆ I.
Uszkodzenia stawu skokowego są jednym z najczęstszych urazów w obrębie narządu ruchu. Nie jest to domena jedynie sportowców, wystarczy źle ustawić stopę biegnąc do autobusu lub stanąć na luźnej płytce chodnikowej, żeby doprowadzić do skręcenia. W 95% przypadków jest to uszkodzenie z mechanizmu inwersyjnego, czyli stopa ucieka do środka, powodując naciągnięcie lub zerwanie struktur torebkowych i więzadłowych (ATFL i CFL) strony bocznej. Pozostałe 5% to uszkodzenia ewersyjne, gdzie stopa ucieka na zewnątrz, a uszkodzeniu podlega przyśrodkowa strona stawu skokowego (więzadło trójgraniaste).
Wydaje się, że kobiety są bardziej narażone na skręcenia, ze względu na wrodzoną wiotkość układu więzadłowego oraz zamiłowanie do chodzenia na wysokim obcasie. U mężczyzn tego typu kontuzje w większości wynikają z uprawianej aktywności fizycznej (bieganie, gry zespołowe).
Wyróżniamy trzy stopnie skręcenia stawu skokowego:
I stopień – lekkie naciągnięcie torebki i więzadeł. Ból jest niewielki, nieznacznie przeszkadza w chodzeniu. Pojawia się nieduży, szybko ustępujący obrzęk. Krwiak nie występuje. Nie ma uczucia niestabilności stawu.
II stopień – częściowe przerwanie więzadeł oraz torebki. Ból utrudnia, a często uniemożliwia chodzenie. Obrzęk jest spory, pojawia się także krwiak. Może być wyczuwalna lekka niestabilność stawu skokowego.
III stopień – całkowite przerwanie więzadeł i torebki. Ból, paradoksalnie, może być mniejszy w momencie urazu niż w przypadku stopnia II-go, ale podczas chodzenia jest on znacznie większy. Może w ogóle uniemożliwić obciążanie chorej stopy i zmusić do poruszania się o kulach. Obrzęk i krwiak są duże. Występuje niestabilność stawu.
Większość urazów skrętnych można leczyć zachowawczo, w fazie ostrej stosując metodę PRICE, a następnie wdrażając odpowiednią rehabilitację. Skręcenia typu II i III wymagają interwencji lekarza, a czasami operacji. Jednym z powikłań jest niestabilność stawu. Do typowych jej objawów niestabilności zaliczamy:
• ból (najczęściej po stronie przednio bocznej),
• nawracające obrzęki,
• uciekanie stopy podczas chodzenia (utrata kontroli nad stawem),
• niepewność podczas wykonywania aktywności fizycznej (obawa przed zwichnięciem),
• utrudniony chód po nierównym terenie,
• nawracające skręcenia,
• ograniczenie ruchomości,
• zapalenie tkanek miękkich (wtórne, przeciążeniowe, na skutek aktywności fizycznej).
Nie wolno bagatelizować tych objawów, ponieważ nie leczona niestabilność doprowadzi do zniszczenia powierzchni stawowych i wystąpienia wczesnych zmian zwyrodnieniowych. W następnej części napiszę o sposobach badania, leczenia oraz rehabilitacji po zdiagnozowaniu niestabilności.
Trener osobisty, Trener przygotowania motorycznego, fizjoterapeuta, Warszawa, fitness klub Ursynów