Autonomiczny układ nerwowy.

Jest wyodrębnioną funkcjonalnie częścią układu nerwowego człowieka, który zaopatruje narządy wewnętrzne. Działanie AUN jest niezależnie od naszej woli; ogólnie część współczulna działa pobudzająco, część przywspółczulna hamująco. Nerwy AUN biegną tymi samymi drogami co włókna somatycznego układu nerwowego, ale działają na zupełnie inne receptory. Układ współczulny (sympatyczny) aktywizuje się podczas stresu (układ walki- ucieczki), układ przywspółczulny (parasympatyczny) podczas relaksu i spoczynku. Do głównych neuroprzekaźników części współczulnej należy adrenalina, noradrenalina i dopamina, do neuromediatorów części przywspółczulnej przede wszystkim acetylocholina. Układ autonomiczny odgrywa kluczową rolę regulacyjną w procesach wydzielania hormonów a co za tym idzie w procesach adaptacji organizmu będącej wynikiem treningu (wytrenowanie, przetrenowanie). Poniżej przykładowe efekty pobudzenia obu części układu autonomicznego:

Narząd/ reakcja	Część współczulna	Część przywspółczulna
Serce	Przyspieszenie, spadek zmienności	Zwolnienie, wzrost zmienności
Oskrzela	Rozszerzenie	Zwężenie
Metabolizm	Wzrost tempa	Spadek tempa
Pracujące mięśnie szkieletowe	Wzrost pobudliwości, rozszerzenie naczyń	Spadek pobudliwości zwężenie naczyń
Mięśnie gładkie przewodu pokarmowego	Zmniejszenie przepływu krwi, zmniejszenie perystaltyki	Zwiększenie przepływu krwi, zwiększenie perystaltyki
Ośrodek termoregulacji	Wzrost temperatury	Spadek temperatury
Ośrodek oddechowy	Wzrost wentylacji płuc	Spadek wentylacji płuc
Ciśnienie tętnicze	Wzrost lub spadek	Spadek

Trener osobisty, Trener przygotowania motorycznego, Warszawa
fitness klub Ursynów

dr Bogdan Krauss